Istorija

Najstariji pomen drobnjačke teritorije, ili samo jednog dijela, koja se tada nazivala župa Komarnica, nalazi se u ljetopisu popa Dukljanina koji je napisan u drugoj polovini XII vijeka. U turskom defteru iz 1477. godine ta ista teritorija naziva se nahija Komarnica. Inače, teritorija Drobnjaka je bila naseljena i u rimsko doba. Slovensko pleme Novljani došlo je početkom VIII vijeka i postepeno je potiskivalo starosjedioce Kriče. U doba Zetske države Drobnjak je pripadao oblasti Podgorja, zajedno sa današnjom Pivom, Nikšićem, Moračom, Gackom, Nevesinjem i Neretvom. Od druge polovine XII vijeka pripada Nemanjića državi. Za vrijeme Kosova i kratko poslije pripadao je zemlji kralja Tvrtka, a kasnije Hercega Stjepana. Oko 1470. godine pao je pod Turke. Od tada nastupaju vjekovi ropstva i neprekidne borbe za slobodu sve do 1858. godine i ujedinjenja sa Crnom Gorom, odnosno evropskog priznanja Crne Gore 1878. godine.
Teritorija Drobnjaka se mijenjala kroz istoriju smanjujući se od Nikšića na jugu, a pomjerajući se na sjever prema rijeci Tari. Ono što se danas podrazumijeva pod drobnjačkom teritorijom jesu teritorije opština Šavnik i Žabljak. Drobnjak se dijeli još na: uži Drobnjak, Uskoke, Jezera i Šarance, što je ostatak administrativnih podjela iz doba kralja Nikole.
O nastanku imena Drobnjak postoje razne teorije, a naučno su najprihvatljivije one koje se oslanjaju na etimološko značenje te riječi. Ime Drobnjak se prvi put nalazi u dokumentima iz 1285. godine i nadalje se često pominje u raznim dubrovačkim i kotorskim dokumentima. Međutim, veliki broj uglednih istoričara nastanak imena Drobnjak vezuju za kasniji period, za 1541. godinu i pogibiju carevog sestrića Hustef-bega, namjesnika za Bosnu, koga su Drobnjaci ubili tako što su mu "razbucali drob", a Turci poslije bitke zakopali drob i ostavili, a tijelo ponijeli i sahranili u Sarajevu. Mjesto pogibije će, po tom drobu, dobiti ime Drobnjak.

Administrativne podjele i plemenske granice Drobnjaka nijesu se nikad poklapale, bilo je tako za vrijeme Turaka, stare Crne Gore, a i danas. Po pripajanju Uskoka i najvećeg dijela užeg Drobnjaka Crnoj Gori 1858. godine, formirana je kapetanija. Kasnije, nakon Berlinskog kongresa kada je granica Crne Gore pomjerena na rijeku Taru, Drobnjak je u cjelosti pripao Crnoj Gori i administrativno je podijeljen na tri kapetanije: Drobnjačku, sa sjedištem u Šavniku, Uskočku, sa sjedištem u Boanu i Jezersko-šaransku, sa sjedištem u Žabljaku. 1916. godine austrijske okupacione vlasti su ukinule kapetanije i podijelile Drobnjak na sedam opština: Duži, Šavnik, Bijela, Boan, Bukovica, Žabljak i Šaranci. Ova podjela je ostala i posle oslobođenja i ujedinjenja 1918. godine.
1928. godine formirana je Drobnjačka opština spajanjem, Duške, Šavnikče i Bijeljanske, a 1933. spajanjem Bukovičke i Žabljačke formirana je Durmitorska opština.
Sve ove opštine, zajedno sa opštinama Pive, činile su Šavnički srez od 1918. godine do početka rata 1941. i od 1944. do 1948., kada je središte sreza premješteno u Žabljak.
Teritorija današnje Opštine Šavnik određena je 1952. godine administrativnom podjelom Crne Gore na opštine.

 

 

Do građenja prvih kuća na mjestu današnje varoši, na rijeci Šavnik su postojala dva seoska mlina, previški i petnjički. Početkom 1861. godine u Drobnjak je iz Bjelopavlića došao pop Luka Đurović, koji je na nagovor svog ujaka, zajedno sa Radom Šujovim Karadžićem okrijepio petnjički mlin i u njemu otvorio mehanu i dućan. Te iste godine pop Luka načini i kuću na samom ušću Šavnika u Bukovicu. Kuća je bila prizemljuša i suvomeđa, prekrivena slamom i krovinom.
Posle toga kuću je sagradio Đoko Radulović, tufegdžija iz Lješanske nahije, a nakon njega i Risto Ivanović, kovač iz Pljevalja.
Tako, dakle, prve tri kuće koje su podignute u Šavniku, bile su: mehana sa dućanom, tufegdžinica (radnja za popravku oružja) i kovačnica. Prvu privatnu kuću u Šavniku počeo je da zida Tripko Tomić sa Previša, a potom su kuću podigli i Pekići.
Tako je nastala varoš, koja dobi ime po šavicama - vrbovom pruću koje se koristilo kao krovni pokrivač. Ubrzo je varoš postala privredni, trgovački i politički centar drobnjačkog plemena. Posle ujedinjenja 1918. godine Šavnik je postao administrativno središte cijelog durmitorskog kraja.

Šavnik je od prvih dana svog razvoja znao za urbanizam. Pri građenju kuća poštovala su se neka urbanistička pravila u današnjem smislu te riječi. Značajno mjesto u tome zauzimaju šavničke nevjeste rodom iz Risna, kojih je u Šavniku bio nemali broj. One su uticale na svoje muževe kako da grade kuće, a dovodile su svoju braću i rođake da zidaju jer u Drobnjaku nije bilo majstora. Tako je Šavnik u znatnoj mjeri dobio izgled nekog primorskog mjesta.