Prirodne karakteristike

Ovo područje ima izrazito planinski karakter, pri čemu je reljef rasčlanjen dubokim kanjonskim dolinama rijeka. Geomorfološku strukturu karakterišu elementi visokoplaninske zone krša: visoke stjenovite planine, zaobljene travne površine, pitome rečne doline, izazovni kanjoni, šumoviti predjeli.

Planinski masivi, visoravni, doline rijeka i kanjoni, sa velikim razlikama u nadmorskim visinama, karakteristike su reljefa ovog kraja. Više od 90% površine opštine nalazi se na nadmorskoj visini od preko 1000 metara.

Mrežu vodnih tokova čine rijeke Bukovica, Tušinja, Bijela, Komarnica, Pridvorica, Grabovica i kratak tok Šavničke rijeke, kao i veći broj manjih, povremenih tokova. Iako malobrojne i sa promjenljivim proticajem u toku godine, rijeke raspolažu značajnom količinom vode i imaju nesporan energetski potencijal.

Šavnik je vjerovatno jedno od rijetkih mjesta na svijetu gdje vodu sa bilo kog dijela rijeke možete piti. Veliki broj egzotičnih vodopada posebna je atrakcija i jedan od znakova prepoznatljivosti opštine Šavnik.

Područje šavničke opštine nema mnogo jezera, ali veliki broj ih se nalazi u graničnom pojasu sa opštinom Žabljak: Zeleni vir, Škrčko, Valovito, Modro, Srablje, Suva lokva, Ševarita lokva, Vražije, Riblje i Pošćeljsko jezero u Pošćenjskom kraju. Od ukupno 20 durmitorskih jezera dva se nalaze u neposrednoj blizini Šavnika. To su Pošćenjska jezera, koja svojom živopisnom ljepotom znatno doprinose utisku da se o Pošćenju može govoriti kao o jednom od najljepših sela u Crnoj Gori. Sva jezera na području opštine Šavnik su glečerskog porijekla.

Na ovom ovom prostoru nalaze se atraktivne planine: Durmitor, Sinjavina, Moračke planine, Krnovo, Vojnik.

Durmitor je najimpozantnija planina Dinarida. Zauzima prostor između kanjona Tare, Pive, Komarnice i planine Sinjavine. Zbog svoje izuzetne ljepote proglašen je nacionalnim parkom i dijelom svjetske prirodne baštine. Najviši vrh je Bobotov kuk (2523m).

Sinjavina se prostire od Jezerske visoravni do Kolašina. Ova visokoplaninska površ ima značajne potencijale za stočarstvo i mogućnosti za ljetnji i zimski turizam. Većim dijelom je naseljena i bogata je mnoštvom živih katuna. Njen najviši vrh je Jablanov vrh (2203m).

Vijenac Moračkih planina čine: Kolijevka, Lijevno, Zebalac, Štit, Kapa moračka, Lola, Žurim, Ostrvica i Krnovska glavica, čije padine su natprosječnih zimsko-turističkih vrijednosti. Najviši vrh u ovom dijelu je Kapa moračka - Lastva (2226m).

Vojnik je planinski masiv koji se prostire od Krnovske visoravni do Pivskog jezera. Sa sjeveroistoka je obrastao bukovom i borovom šumom, dok se sjeverna padina, koja je i najatraktivnija, strmo spušta u kanjon Komarnice. Sjeverna strana Vojnika je prašuma koju karakteriše divlja ljepota i netaknuta priroda. Najviši vrh je Vojnik (1998m).

Na padinama šavničkih planina smještena su živopisna sela i zaseoci koji plijene osobenom ljepotom. Skoro svi ovi ambijenti imaju izuzetne osnove za razvoj zimskog i ljetnjeg turizma.

Od dendroflore najznačajnije su: bukva, jela, cer, bijeli jasen, planinski javor, kitnjak, crni grab, bor krivulj, klečica, lijeska, borovnica i druge. Od zeljastih vrsta najvažniji i najatraktivniji su: runolist, dokoljena (narcis), veliki broj vrsta ljekovitog bilja, šumskih plodova i jestivih gljiva. Na ovom prostoru prisutan je veliki broj crnogorskih i balkanskih endemita: divlji kim, maslinica, divizma, lincura, ljubičica, valerijana, planinski javor, modro lasinje, jeremičak, bedrica, mlječika, ljiljan - krin, itd.

Najznačajnije životinjske vrste na ovim prostorima su: divokoza, srna, divlja svinja, zec, lisica, vuk, medvjed, kuna, puh, vjeverica, lasica, vidra. Značajne ptičije vrste su: tetrijeb, divlja plovka, orao krstaš, soko, jarebica kamenjarka... Šavničke rijeke bogate su ribom: potočnom i kalifornijskom pastrmkom i lipljenom.

Prirodna bogatstva opštine čine vode (vode za piće i hidro potencijal rijeka), livade, pašnjaci, ljekovito bilje i šume.

Rudna bogatstva nijesu dovoljno istražena. U blizini manastira Podmalinsko, sa obje strane rijeke Bukovice, nalaze se značajne količine vrlo kvalitetnog kamena sige, od kog su sagrađeni mnogi spomenici kulture u Crnoj Gori. Interesantan je podatak da je 1252. godine siga sa ove lokacije prenošena sistemom "ruka - ruci" preko 30 kilometara za potrebe izgradnje manastira Morača.

Značajne količine kvalitetnog pijeska i šljunka nalaze se u koritima rijeka Bukovice, Tušinje i Komarnice.

Livade i pašnjaci su glavni prirodni resurs. Od ukupne površine opštine, livade čine 12%, pašnjaci 44%, oranice i voćnjaci 3%, šume 19% i neplodno zemljište 22%.